Komende periode buigt het kabinet zich over de invoering een (hogere) taks op onder andere vlees. Nieuw onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) trekt de effectiviteit hiervan echter in twijfel en raadt het kabinet af belastingen in te zetten om menselijk gedrag te beïnvloeden. Een taks is vaak complex, niet doeltreffend en zorgt voor ongewenste gedragseffecten.

De gedachte achter de invoering van een taks is het beïnvloeden van gedrag, in dit geval het reduceren van de CO2-uitstoot. Maar het CPB stelt dat belastingen niet altijd werken om gedrag bij te sturen. “De overheid moet terughoudend zijn met het beïnvloeden van gedrag via het belastingstelsel. Anders wordt het stelsel onnodig complex en daarmee lastiger uitvoerbaar en moeilijker te overzien voor burgers en bedrijven”, waarschuwt het planbureau. Ook wegen de hogere lasten voor burgers en bedrijven soms niet op tegen de ’winst’ die een taks moet opleveren.

Er is al langer kritiek op het aantal belastingen die de overheid de afgelopen decennia heeft ingevoerd. Zo heeft de Algemene Rekenkamer in meerdere onderzoeken bedenkingen bij de effectiviteit van de regelingen, die het belastingstelsel ook nog eens ontzettend ingewikkeld maken.

“De overheid moet terughoudend zijn met het beïnvloeden van gedrag via het belastingstelsel.”

Klimaat
Recent werden, met oog op het behalen van de klimaatdoelstellingen, diverse voorstellen gedaan om de CO2-uitstoot te verminderen. Hierin waren ook fiscale voorstellen opgenomen, zoals het invoeren van een belasting op vlees en zuivel, een verhoging van de vliegtaks en zwaardere lasten voor automobilisten. Door het onderzoek van het CPB ontstaan er nu vraagtekens over de effectiviteit van die voorstellen.